Rita van den Berg.
In januari 2017 was het vertrek van Yahya Jammeh uit Gambia wereldnieuws. Begin april waren er parlementsverkiezingen. Met als resultaat een politieke landverschuiving. Maar wat is er nu aan het veranderen? Wat is er nodig om jongeren in Gambia aan perspectieven te helpen? Leden van de Verenigde Stichtingen Gambia zijn daar actief en vertellen over actuele ontwikkelingen in Gambia.
Overgang
“De nieuwe regering staat voor een enorme taak. De jeugd is ongeduldig. Probeer jezelf in te denken in de plaats van president Adama Barrow. Opeens ben je president. Nog nooit van je leven kwam dit in je op. Je bent hoofd van een coalitie van partijen die niets gemeen hebben, behalve dan dat Jammeh weg moet. Verschillende coalitiepartners hebben politieke ambities om ooit president te zijn. Ze hebben sterke persoonlijkheden. Hoe leid je een land waar alles hervormd moet worden, zonder je partners in het harnas te jagen, zonder dat de jeugd onrustig wordt? Voor deze opgave staat Barrow.
Er wordt hard gewerkt. Sommige veranderingen zijn zichtbaar, andere nog niet. Af en toe zijn er uitingen van onrust, vooral van jongeren. Mensen merken het. En dat mag, dat is een van de politieke veranderingen. Vrijheid moet vorm krijgen in een land waar je voorheen beter je mening voor jezelf kon houden en demonstraties “not-done” waren. Er valt nog veel te leren. Velen verwachtten dat er snel een nieuwe richting wordt ingeslagen. Maar er zijn geen beleidsplannen, die klaarliggen.
Ontwikkelingen
Regels zijn weer regels. Men kan aanspraak maken op de rechtstaat. Ambtenaren kunnen hun werk weer doen zonder ad-hoc instructies van Jammeh. Gambianen die het land hadden verlaten komen terug en brengen ervaring uit het buitenland mee, geld en kennis. De wereld staat weer sympathiek tegenover Gambia. Investeringsmogelijkheden nemen toe, buitenlandse steun wordt toegezegd. Nieuwe ministers verdiepen zich in hun vakgebieden om met hun ministeries en belanghebbenden goede plannen te ontwikkelen. Verandering heeft tijd nodig. Dus is geduld vanuit de Gambiaanse bevolking geboden.
Er zijn ook minder mooie kanten aan de nieuwe situatie. Overal wordt afval gedumpt en niet opgeruimd. Veiligheidsdiensten moeten hun plek weer vinden en zijn soms te voorzichtig met ingrijpen. We hopen dat de nieuwe regering de overvallen en kleine misdaad onder controle zal krijgen.
Al met al zijn de mogelijkheden voor de ontwikkeling van Gambia goed. Ook voor ons Nederlanders in Gambia. We hoeven niet meer bang te zijn dat de regels van dag tot dag veranderen en we kunnen in meer openheid ons werk doen, de positieve ontwikkelingen ondersteunend. “
Jeugd en ondernemerschap
Jeugd en Ondernemerschap staat centraal in het regeringsbeleid. Er zijn veel jongeren: meer dan 60% is jonger dan 25 jaar. Ruim 40% procent van de jongeren tussen 15 en 25 jaar is werkloos. Versterking van ondernemerschap kan relatief snel leiden tot werk en inkomen. De VSG heeft ‘Jeugd en Ondernemerschap ‘ gekozen als jaarthema. Niet alleen omdat het aansluit bij het beleid van de Gambiaanse regering, maar ook vanwege de zorg in Nederland om vluchtelingen. In de afgelopen jaren hebben duizenden Gambiaanse jongeren (vooral jongens) de barre reis naar Europa ondernomen via de woestijn naar het gewelddadige Lybië en de onveilige boottocht naar Italië. Sommigen overleefden de tocht niet. Anderen zijn inmiddels weer terug in Gambia. Zogenaamde ‘returnees’ zijn terug gebracht met tussenkomst van de International Organization for Migration. De jongeren hadden ieder zo hun redenen om te vertrekken. Gebrek aan perspectief op een goed leven was er één van. Via ondernemerschap kunnen jongeren gaan bouwen aan een goede toekomst.
Inmiddels lopen in Gambia de eerste projecten, waarbij ‘returnees ‘ groepsgewijze begeleiding krijgen bij het opzetten van ondernemingen, onder meer op het gebied van landbouw, visserij en timmerwerk. Al onder Jammeh was er beleid gericht op training en begeleiding van jongeren bij het opzetten van een bedrijf. Dit beleid was niet alleen ingezet ter stimulering van economische ontwikkeling, maar ook om jongeren (en dan met name de ‘potential migrants‘) tegen te houden om het land te verlaten via de ‘backway’, de vluchtroute naar Europa. Bij al deze initiatieven is de National Youth Council betrokken, een goed georganiseerde landelijke raad met afdelingen in alle districten en regio’s in Gambia. Recentelijk zijn er 25 jongeren getraind die een rol kunnen spelen in het begeleiden van ‘returnees’, de jongeren die veel spanning en ellende hebben meegemaakt en niet overal met open armen worden ontvangen.
Langerdurende begeleiding nodig
Los van verandering in het politieke speelveld heeft de bevolking in Gambia te maken met de naweeën van een gebrek aan scholing, een sociaaleconomische situatie van onderontwikkeling. Onder Jammeh is het onderwijs toegankelijker geworden, waardoor het inmiddels gewoon is dat kinderen – in elk geval – basisonderwijs volgen. Ouders die zelf niet naar school gingen, weten hun kinderen niet goed aan te sturen nu de wereld verandert. Jongeren willen een ander leven dan dat van hun ouders en grootouders, een beter leven, met het gevoel te delen in welvaart.
Empowerment is nodig, om jongeren weer het gevoel te geven dat je hét kan maken in Gambia. En daadwerkelijke steun, zodat jongeren iets voor zichzelf bereiken. Bestaande uit een totaalpakket aan opleiding, certificering, werkervaring en begeleiding on-the-job, inclusief leren ondernemen en leren werk in een gezonde relatie te zetten met het familieleven. Diverse organisaties, verbonden met de National Youth Council, zetten daarop in.
VSG-bijeenkomst in Nederland
De VSG heeft momenteel bijna 100 leden: particulieren, verenigingen en stichtingen die in Gambia de bevolking – op uiteenlopende wijze – ondersteunen. Op 2 september vindt te Schaarsbergen (12-18 uur) een bijeenkomst plaats. Twee thema’s staan centraal:
– Nadere kennismaking met elkaar en elkaars werk in Gambia
– Wat kunnen we als VSG-leden doen om in Gambia jongeren meer perspectief te bieden?
Tijdens de bijeenkomst zullen enkele jonge Gambianen aanwezig zijn, die – ieder met een eigen reden – naar Europa zijn vertrokken. Aanwezigen gaan met ze in gesprek om van hen te horen wat ondersteunende activiteiten in Gambia voor jongeren kunnen zijn. Ook wordt de film vertoond van de stichting Learn2Learn, door en voor Gambiaanse jongeren gemaakt. Hierin geven ze een diversiteit aan redenen om via de ‘backway’ naar Europa te gaan.
Ook geïnteresseerde niet-leden zijn welkom. Net als tips over het concreet opzetten van beroepsscholingen en ondernemingen voor en door jongeren.
Meer info?
U kunt mailen met Barbara Somers, secretaris VSG / organisatie VSG-bijeenkomst op 2 september, E vsgambia@gmail.com
In Trouw heeft de afgelopen weken een serie gestaan over de ‘backway ‘ vanuit Gambia. Met onder meer aandacht voor redenen voor vertrek, ellendige omstandigheden in de woestijn en Lybië, relatie met criminele organisatie in Italië.
Links:
https://www.trouw.nl/home/vanuit-gambia-naar-europa-dwars-door-de-woestijn~a8f637d6/
https://www.trouw.nl/samenleving/ooit-waren-de-straten-in-kerewan-vol-leven-nu-zijn-alle-jonge-mannen-weg~ac9fd7c2/
https://www.trouw.nl/home/de-sahara-route-tocht-naar-europa-door-de-zee-van-zand~a6604fe6/
https://www.trouw.nl/home/reddingsoperatie-in-de-middellandse-zee-groeit-uit-tot-wespennest~af7d981e/
https://www.trouw.nl/home/-migratie-is-als-een-borst-vol-moedermelk-waaruit-iedereen-gretig-drinkt-~ade433c0/
https://www.trouw.nl/home/brussel-kijk-ook-naar-de-voordelen-van-migratie~a90c30d1/
Rita van den Berg is bestuurslid van Verenigde Stichtingen Gambia (VSG). De VSG brengt Nederlanders en Belgen samen, die zich actief inzetten voor de Gambiaanse bevolking. Voorzitter Henriette Brummer-Sonko schetste in de VSG-Nieuwsbrief van juni haar bevindingen. Deze zijn nog steeds actueel. “We zijn trots op ons Gambia. Ze hebben het hier toch weer voor elkaar gekregen vredig en geduldig te blijven. Door langzaam de druk op te voeren, met behulp van buitenaf, is het doel hebben bereikt. Jammeh is het land uit. Maar nu?“